Адам ағзасы 70%-ға жуығы судан тұрады, сондықтан сапалы ауыз судың болуы – өмірдің негізі. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметінше, жер шарындағы әрбір төртінші адам қауіпсіз ауыз суға қол жеткізе алмай отыр. Бұл – миллиондаған адамның денсаулығы мен өміріне тікелей қауіп-қатер төндіреді.
Су арқылы таралатын аурушаңдық
1. Жұқпалы аурулар:
• Ластанған су көздері ішек инфекцияларының негізгі көзі болып табылады.
• Холера, дизентерия, іш сүзегі, гепатит А, ротавирус инфекциялары – су арқылы жұғатын ең қауіпті аурулардың түрлері.
• Әсіресе балалар мен қарттар арасында асқыну қаупі жоғары.
2. Инфекциялық емес аурулар:
• Өндіріс қалдықтары мен ауыл шаруашылығында қолданылатын тыңайтқыштар жер асты суларына түсіп, нитраттар мен ауыр металдардың мөлшерін арттырады.
• Бұл бауыр мен бүйрек ауруларына, қаназдыққа, тіпті онкологиялық сырқаттарға әкелуі мүмкін.
3. Паразиттік аурулар:
• Қауіпсіздігі тексерілмеген ашық су көздерінде шомылу кезінде лямблиоз, амебиаз, шистосомоз сияқты паразиттік аурулар жұғуы ықтимал.
Санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
Су көздерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін мынадай шаралар атқарылады:
• Зертханалық бақылау: ауыз судың құрамындағы микробиологиялық, химиялық, радиологиялық, паразитологиялық көрсеткіштер тұрақты тексеріледі.
• Дезинфекция: су тазарту станцияларында хлорлау, озондау, ультракүлгін сәулемен өңдеу әдістері қолданылады.
• Қорғау аймақтары: су ұңғымалары мен су қоймаларының айналасында санитариялық-қорғау аймақтары белгіленіп, химиялық, биологиялық ластануды болдырмау.
• Құбыр жүйесінің жағдайы: су құбырлары уақтылы жөнделіп, апатты жағдайлардың алдын алу маңызды және су құбырларын жуу, тазалау, дезинфекциялау.
Тұрғындардың назарына!!!
• Тек зертханалық тексеруден өткен және қауіпсіздігі бақыланатын суды пайдалану.
• Қайнамаған немесе белгісіз, күмәнді көздерден алынған суды ішпеу.
• Құдықтарды санитариялық талапқа сай ұстау (қақпақпен жабу, жан-жағын қоршау).
• Жеке гигиенаны сақтау (қолды жуу, тағамды таза сумен дайындау).